شاید برای شما هم این سوال پیش آمده باشد که طلای آب شده (Scrap Gold) چیست؟ چه ارزشی دارد؟ آیا خرید آن منطقی است یا خیر؟ گالری پرسته در ادامه این مطلب همه پرسش‌های مربوط به طلای آب شده را پاسخ داده است. همراهمان باشید.
طلای آب شده یا اسکرپ گلد چیست؟
Scrap Gold به طلایی گفته می‌شود که یک بار ساخته شده، اما دوباره به کارخانه طلاسازی برگشت داده می‌شود تا در آنجا ذوب شود و دوباره به چرخه تولید بازگردد. بنابراین هر کالا یا محصولی از انگشتر و گردنبند گرفته تا شمش که در ساخت آن از طلا استفاده شده باشد را می‌توان ذوب و دوباره استفاده کرد و به همین خاطر، به عنوان طلای آب شده از آن یاد می‌شود. به طور مثال، اگر طلاهای قدیمی خود را بفروشید، طلافروش آن را به کارخانه می‌فرستد و به آن «طلای آب شده» می‌گویند.
دلیل نامگذاری این است که شکل طلاها و عیارهای آنها با هم فرق دارد و به همین خاطر همه با هم ذوب می‌شوند. یعنی این گونه طلاها با ارسال شدن به ری گیری، تازه بعد از ذوب، عدد صحیح عیارشان مشخص می‌شود. اصطلاح آبشده برای متفرقات طلا از قبیل النگو، انگشتر و دیگر موارد به کار می‌رود که به خاطر تفاوت اجرت و عیار، هیچ کدامشان معیار پایه‌ای برای بازار طلا نیستند.
انواع طلای آبشده چیست؟
طلای آبشده که در کشور ما بازار پرسودی دارد، در نوع معمولی و شمش خریدوفروش می‌شود:
طلای آبشده معمولی
این طلاها عیار کمتر از ۹۰۰ دارند که از ذوب کردن طلاهای دست دوم و متفرقه به دست می‌آیند. طلای آب شده معمولی، مظنه بازار را تعیین می‌کند.
طلای آبشده شمش
این طلاها عیار بالای ۹۰۰ دارند که طلای تیزآبی نیز به آنها می‌گویند و در رتبه دوم معاملات بازار طلا قرار دارند. قیمت خرید هر مثقال از این طلا چیزی بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ تومان بیشتر از مظنه بازار و قیمت فروش آن هم بین ۲۰۰ تا ۳۰۰ تومان بالاتر از مظنه بازار است، که به عنوان یکی از بهترین معاملات خرید و فروش به شمار می‌رود.
طلای آبشده چه شکلی است؟
این نوع طلا می‌تواند وزن و شکل های متفاوتی داشته باشد امّا معمولاً به شکل مفتول است. کارگاه‌ها و کارخانه‌ها، طلاجات یا مصنوعات طلای دست دوم، شمش‌های طلا یا هر چیز دیگری که از طلا ساخته شده است را ذوب می‌کنند، سپس در قالب‌هایی به شکل مفتول ریخته و به صورت یک قطعه طلای آبشده با عیار ۱۸ درمی‌آورند.
دلیل مفتولی بودن شکل اسکرپ‌گلد این است که طلاساز بتواند آن را قیچی کند و مابقی طلای آبشده را دست نخورده باقی بگذارد. همچنین حمل و نقل طلای آب شده به شکل مفتول آسان‌تر است.
طلای آب شده را چگونه اندازه‌گیری می‌کنند؟
طلای دست دوم پس از خریدوفروش اغلب بر اساس اونس تروا اندازه‌گیری می‌شود: ۱ اونس تروا برابر است با ۳۱.۱ گرم. (یک گرم مساوی است با ۰.۰۳۲ اونس تروا). یک اونس معمولی برابر با ۲۸.۳۴ گرم است، یعنی یک گرم مساوی با ۰.۰۳۵ اونس است. البته باید بدانید، معیار قیمت گذاری طلا با عیارهای مختلف در بازار ایران بر اساس طلای آب شده ۱۷ عیار ( یا طلای ۷۰۵ ) است. در ایران بر خلاف بازار طلای جهانی که قالب ۳۱.۱۰۳ گرمی از طلای خالص ۲۴ عیار، معیار قمیت‌دهی مشتقات طلا هستند، تنها واحد گرمی طلا آب شده معیار است.
از دیگر معیارهای اندازه گیری طلا آب شده در جهان pennyweight است که به اختصار dwt نوشته می‌شود. یک پنی‌ویت تقریبا معادل ۱.۵۵۵ گرم، ۰.۰۵ اونس تروا یا ۰.۰۵۵ اونس است. یا برعکس، یک گرم برابر است با ۰.۶۴ پنی‌ویت، یک اونس تروا برابر ۲۰ dwt است و یک اونس برابر با ۱۸.۲۳ dwt است.
عیار طلای آب شده چند است؟
مهم‌ترین ویژگی طلای آب شده، خلوص آن است. خلوص آب شده مشخص می‌کند که چه مقدار از آن طلای خالص است و چه مقدار از دیگر فلزات ساخته شده است. خلوص طلا با عیار مشخص می‌شود. بیشترین خلوص طلا هم ۲۴ عیار است؛ یعنی طلا کاملا خالص و بدون هیچ فلز دیگری است. برای تبدیل عیار به درصد کافی است عدد عیار را تقسیم بر ۲۴ کنید. به طور مثال، طلای ۱۴ عیار دارای ۵۸.۳ درصد طلای خالص است. (۱۴ تقسیم بر ۲۴)
از آنجایی که عیار طلا و جواهرات در ایران ۱۸ است، عیار طلای آب شده هم ۱۸ است؛ حال ممکن است این مقدار زیاد یا کم باشد. اگر بخواهند مقدار عیار طلای آب شده را افزایش دهند، از سکه‌های ۲۲ عیار هنگام ذوب استفاده می‌کنند و یا بالعکس اگر بخواهند عیار را پایین بیاورند، از فلزاتی مانند مس و نقره در هنگام ذوب طلا استفاده می‌کنند.
تفاوت طلای آبشده با طلای خام چیست؟
طلای خام با طلای آبشده زمین تا آسمان فرق دارد. طلای خام طلایی است که از معادن به دست می‌آورند و پس از طی کردن فرایندی پیچیده آنها را به صورت شمش‌های ۲۴ عیار در بازار، صنعت، کارگاه‌ها و کارخانه‌های طلا سازی عرضه می‌کنند؛ اما طلای آبشده از ذوب طلاجات متفرقه و دست دوم به دست می‌آید و با عیاری معادل ۱۸ در بازار خریدوفروش می‌شود.
تفاوت طلای آبشده با شمش طلا چیست؟
شمش‌های طلا قطعاً تفاوت زیادی با طلای آب شده دارند و از هر نظری که حساب کنید، شمش‌های طلا ارزشمندتر هستند. اولین تفاوت طلای آبشده با شمش، در عیار آن هست. عیار طلای آبشده ۱۸ است اما شمش‌های طلا، ۲۴ عیار هستند و کمترین ناخالصی را دارند به همین خاطر است که گاهی به شمش‌های ۲۴ عیار طلای خام هم گفته می‌شود.
دومین تفاوت این هست که طلای آب شده فقط در ایران خریدوفروش می شود در حالی که شمش طلا بین‌المللی است.
سومین تفاوت در ابعاد آنها است. طلای آبشده در اشکال مختلف موجود است و هیچ قاعده‌ای ندارد؛ در حالی که شمش، بین‌المللی بوده و دارای وزن و ابعاد مشخصی است.
چهارمین تفاوت این است که شمش درست برعکس طلای آب شده بسیار معتبر و تضمین شده هستند.
پنجمین تفاوت را می‌توان در اجرت آنها دانست. شمش‌های ۲۴ عیار شرکتی اجرت و کارمزد مشخصی دارند که توسط اتحادیه صنف طلا و جواهر هر کشور اعلام می‌شود. در مقابل آن طلای آب شده بدون اجرت و بدون هیچ کارمزدی در بین مردم خریدوفروش می‌شوند.
طلای آبشده بخریم یا سکه؟
پاسخ مشخصی به این سوال نمی‌توان داد. برخی معتقدند طلای آب شده بهتر است. این در حالی است که عده‌ای دیگر از کارشناسان خرید سکه را توصیه می‌کنند. هر کدام هم دلیل و منطق خودشان را دارند که هر دو هم درست است و تصمیم گیری در این رابطه به عهده خود شماست.
بسیاری عقیده دارند بازار طلا، جای هیچگونه ریسکی نیست و وارد شدن به بازار خریدوفروش طلای آبشده چه به صورت نقدی و چه به صورت کاغذی از بیخ و بُن اشتباه است؛ چرا که دست متقلبان و سودجویان در خریدوفروش طلای آبشده باز است و تشخیص این تقلب‌ها به هیچ عنوان آسان نیست. بنابراین، اگر اشتباه و تقلبی در خریدوفروش طلای آب شده صورت گیرد، دست فرد متضرر به هیچ جا بند نیست. به همین خاطر این افراد، خرید سکه را توصیه می‌کنند و پرداخت مالیات و کارمزد سکه را تضمینی بر معاملات خود می‌دانند.
عده‌ای از بازاریان نیز درست مخالف این نظر را دارند و سرمایه‌گذاری روی طلای آبشده را پیشنهاد می‌کنند چراکه معتقدند با نپرداختن مالیات و کارمزد می‌توانند طلای بیشتری پس‌انداز کنند. همچنین معتقدند بازار سکه بیشتر دچار نوسانات قیمتی و اسیر بازی عرضه و تقاضا است و دست‌های پشت پرده روی قیمت سکه و ایجاد حباب سکه، نقش دارند از همین رو غالباً سرمایه‌گذاری در این بازار را توصیه نمی‌کنند.
قیمت و ارزش طلای آب شده را چگونه مشخص می‌کنند؟
برای اینکه مقدار عیار طلای آب شده تخمین زده شود، کمتر از نیم گرم آن را با قیچی‌های مخصوصی که وجود دارد می‌بُرند و برای انجام آزمایش به ری‌گیری ارسال می‌کنند. ری‌گیری به آزمایشگاهی گفته می‌شود که مقدار عیار طلا در آنجا مشخص می‌شود. به حک کردن مقدار عیار و کد ری‌گیری بر روی طلای آب شده هم انگ زدن می‌گویند. در شهر تهران، انگی که زده می‌شود ۶ رقمی است و در شهرستان‌ها انگ زده شده ۴ رقمی است. تفاوت در این است که برای دریافت جواب عیار در تهران، شما می‌توانید با مرکز ری‌گیری یا اتحادیه تماس بگیرید، ولی در شهرستان‌ها برای دریافت جواب عیار، فقط باید با مرکز ری‌گیری تماس بگیرید.
ارزش و بهای طلای آب شده به وزن و خلوص آن بستگی دارد؛ بنابراین، اگر وزن دقیق آب شده را بدانید و از قیمت هر واحد طلا هم مطلع باشید، می‌توانید به صورت حدودی قیمت و بهای طلای آب شده را مشخص کنید. به عنوان مثال، اگر ۱۰۰ گرم طلای ۱۸ عیار داشته باشید، میزان طلایی که بدست می‌آورید ۷۵ درصد است (۱۸ تقسیم بر ۲۴). به زبان ساده‌تر، شما ۷۵ گرم طلای خالص خواهید داشت. برای به دست آوردن ارزش پولی این میزان طلا، باید ۷۵ گرم را ضربدر قیمت روی هر گرم طلا کنید. سپس به طور حدودی بهای طلا آب شده خود را خواهید فهمید.
البته تصور نکنید که با همین قیمت هم می‌توانید آن را به فروش برسانید. بسیاری از خریداران طلای دست دوم، ۲۰ تا ۴۰ درصد از قیمت اصلی کم می‌کنند. یعنی به خودشان تخفیف می‌دهند. به این خاطر، پولی که دستتان را می‌گیرد کمتر از رقمی است که با حساب و کتاب خودتان به دست آورده‌اید. این یک عرف جهانی است.
مزایای طلای آب شده چیست؟
طلافروشی‌ها اغلب مبالغی به عنوان حق ضرب، مالیات یا اجرت ساخت از شما دریافت می‌کنند. اما در خرید طلای آب شده از شما، هیچ کدام از این مبالغ دریافت نمی‌شود. طلای آب شده به دلیل قیمت پایین‌تری که دارد، افراد زیادی را به خود جذب کرده است. پس طلای آب شده گزینه مناسبی برای سرمایه گذاری به شمار می‌رود.
یکی دیگر از مزایای طلای آب شده این است که شما می‌توانید آن را به شکلی که دوست دارید، دربیاورید. اغلب زمانی که طلای آب شده را خریداری می‌کنید، به شکل مکعب است. به طور مثال شما قصد تهیه گردنبندی خاص را دارید. می‌توانید با یک کارگاه طلاسازی هماهنگی‌های لازم را انجام بدهید و چیزی که مدنظر دارید را سفارش دهید.
آیا طلای آب شده را راحت می‌توان فروخت؟
نکتۀ مهم دیگری که سرمایه‌داران را جذب خرید طلای آبشده می‌کند، فروختن راحت آن است؛ همان‌طور که گفتیم طلای آب شده جزو مواد خام و اولیۀ کارخانجات و کارگاه‌های سازندۀ طلا و طلافروشان است و به همین خاطر می‌توان در هر زمانی آن را به راحتی فروخت. برای این منظور فقط کافی است طلای خود را نزد فرد مطمئنی ببرید تا به قیمت مناسب آن را خریداری کند.
این را در نظر داشته باشید که فروشنده‌های مختلف ممکن است قیمت‌های متفاوتی به شما پیشنهاد بدهند. پس عجله نکنید و طلا آب شده خود را به چند مغازه نشان دهید و دست آخر به کاسبی بفروشید که با قیمت بالاتر و منصفانه‌تر طلا را از شما می‌خرد.
همچنین وقتی شما طلای آب شده را می‌خرید، به قیمت همان عیاری می‌خرید که روی آن انگ زده‌اند و در هنگام فروختن آن به قیمت همان عیار طلا اب شده‌تان می‌فروشید. این در حالی است که شما مصنوعات طلا با عیار ۱۸ یا همان عیار ۷۵۰ را از مغازه‌دار می‌خرید؛ اما در هنگام فروختن همان طلا چون دیگر دست دوم محسوب می‌شود، طلا فروشان آن را با عیار ۷۴۰ خریداری می‌کنند.
آیا با خرید طلای آب شده ضرر می‌کنیم؟
باید بدانید که طلای آب شده در حقیقت طلایی است که باید بین کارخانجات، طلافروشان، بنکداران و مغازه‌های طلافروشی جابه‌جا شود و مواد اولیه‌ای است که مورد نیاز این صنف است. اما نوسان‌های نرخ ارز باعث شده تا مردم برای فرار از پرداخت مالیات بر ارزش افزوده به خرید طلای آب شده روی بیاورند، غافل از آنکه این خرید می‌تواند زیان سنگین مصرف‌کنندگان را به دنبال داشته باشد.
طلای آب شده به گونه‌ای است که مردم عادی نمی‌توانند کیفیت آن را تشخیص دهند. حتی گاهی خود طلافروش‌ها نیز در مواردی تخصص لازم برای تشخیص چشمی آن را ندارند. همان‌طور که در بالا هم اشاره کردیم، برای تعیین عیار، طلا آب شده باید در آزمایشگاه کاملا ذوب شود و پس از آن تازه عیار به درستی تعیین شود.
باید توجه داشته باشید طلایی که مردم با فاکتور خرید می‌کنند، دارای شناسنامه است که در آن کد سازنده، عیار مصنوع طلا و کد کارگاه موجود است. همچنین کد شهری که در آن ساخته شده هم بر روی آن حک شده و حتی پس از ۱۰ سال از خرید می‌توان پیگیری لازم را انجام داد. اما طلای آب شده نه فاکتور و نه شناسنامه دارد و ممکن است حتی فروشندگان زیر خرید بزنند و بگویند که از ما خریدی انجام نشده است.
دلیل اینکه می‌گویند طلای دست دوم خریداری نکنید این است که به دفعات گزارش شده یکسری فرصت طلب در کارگاه‌های زیرزمینی مس، نقره و آلیاژ‌های زرد رنگ را ترکیب کرده و محصول را به نام طلای دست دوم به مردم و حتی طلا فروشان می‌فروشند. برای مشخص شدن عیار کار، طلا باید قیچی شود و چون در ظاهر نو به نظر می‌رسد، نمی‌توان به طور دقیق عیار و کیفیت کار را تأیید کرد و از این رو کسی که آن طلا را می‌خرد دچار مشکل می‌شود.
جمع بندی
طلایی که ذوب می‌شود چه متفرقه باشد (طلای کهنه و دست‌دوم) چه شمش، چون آب شده به آن آب شده گفته می‌شود. این آب شده ممکن است مخلوطی از طلا و فلزهای دیگر باشد تا به عیار دل‌خواه تبدیل شود. به همین خاطر است که رنگ طلای آبشده، شاید زرد نباشد و بعضی قسمت‌هایش سیاه، مسی، سبز یا مایل به نقره‌ای باشد. البته باید اشاره کنیم که رنگ آبشده تأثیری در قیمت و ارزشش ندارد و قیمت‌گذاری آبشده برحسب عیارش انجام می‌شود.
امیدواریم در این مقاله به تمامی سؤالات شما در رابطه با طلای آب شده پاسخ داده باشیم. در انتها هم یادآوری می‌کنیم که ما در فروشگاه اینترنتی گالری پرسته، انواع زیورآلات طلای مردانه، زنانه و بچه‌گانه عرضه می‌کنیم. برای کسب اطلاعات بیشتر از قیمت و مشخصات این محصولات می‌توانید به صفحۀ محصولات ما در لینک زیر سر بزنید.
برای اینکه با روش‌های سفارش آنلاین طلا و پرداخت هزینه آشنا شوید، می‌توانید به صفحه نحوه سفارش و پرداخت این وب‌سایت مراجعه کنید. اگر در مورد تعویض یا پس دادن طلای خریداری شده سوالی دارید، می‌توانید به صفحه تعویض و بازگشت کالا مراجعه کنید. اگر پاسخ سوال شما در آنجا نبود، از طریق صفحه تماس با ما از گروه پشتیبانی گالری پرسته کمک بگیرید.
