خلخال یا پابند چیست و پیشینه شکلگیری آن به چه دورانی باز میگردد؟ پابند همانطور که از نامش پیداست، زنجیر طلا یا ابزار زینتی است که دور مچ پا بسته میشود. برخی از خلخالها طوری طراحی شدهاند که حلقهای متصل به زنجیر دارند که این حلقه داخل انگشت پا جا میگیرد.
چندین قرن است که دختران هندی خلخال به پا میبندند. این آذین پا در زبان هندی به نامهای «نُپور» و «پاتیلو» شهرت دارد.
همچنین زنان مصری نیز از دوران «ما قبل تاریخ مصر» از پابند برای زینت پاهای خود بهره میگرفتند.
در کشوری همچون آمریکا، از دهه ۱۹۳۰ میلادی تا اواخر قرن بیستم، پابند در طرحهای رسمی و غیررسمی مورد استفاده زنان و دختران قرار میگرفت و وسیلهای زینتی بشمار میرفت. در حالیکه در فرهنگ غربی زنان و مردان جوان هر دو اقدام به بستن پابندهای چرمی میکنند و برایشان این امر کاملا عادی است و نوعی مد و فشن بشمار میرود، در برخی کشورها فقط زنان پابرهنه خلخال میبندند.
پابندهای رسمی که اغلب از جنس نقره، طلای یا مهرههای گرانبها ساخته میشوند همیشه جنبه زینتی داشتهاند و زنان از آنها به عنوان زیورآلات استفاده میکنند.
بد نیست بدانید در کشوری همچون هند، خلخال یکی از ملزومات اصلی لباس عروس است که به همراه ساری مورد استفاده قرار میگیرد.
در ایران نیز پابند از محبوبیت بسیار بالای برخوردار است و در شکلها، طرحها و جنسهای مختلف در بازار موجود است. گالری پرسته نیز اخیرا نمونههای زیبایی به مجموعه پابندهای خود اضافه کرده که در این صفحه میتوانید از طرح و قیمت هر کدامشان اطلاعات بیشتری کسب کنید.
پیشینه شکلگیری و استفاده از پابند طلا
-
مصر
پابند ( خلخال ) در زمانهای قدیم در مصر یک وسیله زینتی برای زنان در هر طبقه اجتماعی بشمار میرفت و از زنان اشرافی گرفته تا فقرا این آذین را به پای خود میبستند.
پابندها در مصر باستان از مواد متنوع و در اشکال متفاوت ساخته میشدند. از فلزات بسیار گرانقیمت همچون طلا که محبوب ثروتمندان بوده تا نقره و آهن که بیشتر مورد استفاده طبقه پایین و طبقه متوسط جامعه قرار داشته است.
در دوران پادشاهیهای چهارم، پنجم و ششم، خلخالها اغلب از تسبیح و مهرههایی که در چند ردیف در کنار هم بافته شده بودند تهیه میشد. همچنین پابند مورد استفاده رقصندهها هم بود؛ هنرمندانی که یادبودهای آنها را میتوان در معابد کنونی کشور مصر مشاهده کرد.
در حال حاضر دیگر زنان مصری پابند به پا نمیبندند زیرا در دین اسلام استفاده از خلخال در انظار عمومی گناه محسوب میشود.
-
اروپا
پابندهای برنزی از عصر برنز در اروپا رواج یافت. در شهرهای حاشیه رود دانوب و در حوالی کوههای آلپ، راین و آتلانتیک بسیاری از زنان از پابند برای زینتبخشیدن به پاهای خود بهره میگرفتند.
-
آسیای جنوبی
در ادبیات تامیلی داستانی در مورد پابند وجود دارد. در این داستان آورده شده که یک زن پس از کشته شدن همسرش، سعی میکند یکی از خلخالهای خود را به یک طلا فروش بیانصاف بفروشد و ماجراهایی در این میان بهوجود میآید. این پابند در بسیاری از شعرها نیز مورد استفاده قرار گرفته است.
زنان اهل رجستان اغلب پابندهای سنگینی به پا میبندند. اغلب این پابند ها از جنس نقره هستند و نماد وابستگیهای قبیلهای بشمار میروند. با اینکه این پابندها بیشتر جنبه زینتی دارند اما برای نشان دادن شهامت قبیله خود در مقابل قبلیههای رقیب هم کاربرد دارند.
البته در حال حاضر چنین استفادههایی در کشور هند به حداقل خود رسیده و فقط در مناطق محروم و روستاهای کوچک شاهد استفاده از پابندهای سنگین هستیم.
پابند به عنوان وسیله زینتی
پا بند از مواد گوناگونی ساخته میشود. رایجترین پابندها از جنس طلا و نقره هستند. اما نمونههای ارزانقیمتی از جنس چرم، پلاستیک، نایلون، کاموا و … نیز در بازار موجود هستند.
پابندهای فلزی دو نوع متفاوت دارند:
- انعطافپذیر: این مدلها در کشور هند به «پایال» مشهور هستند و اغلب از حلقههای زنجیر تشکیل شده است. به این زنجیرها، زنگولههای کوچکی هم متصل میشود تا وقتی فرد راه میرود صدای جالبتوجهی ایجاد شود.
- غیر قابل انعطاف: این پابندها اغلب از فلزهای مسطح و صاف که به حلقه تبدیل شدهاند، ساخته میشوند. همانطور که از نامشان پیداست، ثابت هستند و انعطاف ندارند. بنابراین استفاده آسانی هم نخواهند داشت.
سالانگای (Salangai)
در آخر بد نیست بدانید به توپیهای کوچکی که از پابندها آویزان میکنند و صدا میدهند، سالانگای یا گهنگرو (Ghunghru ) میگویند که در گذشته مورد استفاده رقصندههای سنتی کشور هند بوده است.
نظر شما در مورد پابند چیست؟ جز زیورآلات محبوب شماست؟
