سنگ مروارید گوهری از دوران باستان و حدود ۶ هزار سال پیش است که به عنوان وسیله‌ای زینتی مورد استفاده پادشاهان و اشراف قرار می‌گرفت. از ۲ هزار و ۵۰۰ سال پیش هم در کشور پهناوری مثل چین، تجارت می‌شد. با این اوصاف، برای اینکه بدانیم سنگ مروارید چیست و چرا این قدر ارزشمند است، اصلا چگونه به وجود می‌آید، چه انواعی دارد و آیا راهی برای تشخیص مروارید اصل از بدل وجود دارد یا خیر از شما دعوت می‌کنیم تا انتهای این مقاله با گالری پرسته همراه باشید.
آشنایی با سنگ مروارید
مروارید، سنگی است سفید یا زرد اما درخشان که در بدن برخی از نرم‌تنان دوکفه‌ای مانند صدف مروارید به وجود می‌آید. شکل مروارید تقریبا همیشه گرد و کره‌ای است. اما ممکن است به شکل‌های دیگر مثل گلابی یا اشکال نامنظم هم در طبیعت یافت شود. دیگر رنگ‌های مروارید شامل شرابی، خاکی، خاکستری مایل به سیاه، آبی و زرد است.
گفتیم که مروارید توسط جانور نرم‌تنی به نام صدف تولید می‌شود. به این صورت که، وقتی یک جسم خارجی مانند ذره‌ای شن یا یک موجود ریز دریایی وارد صدف می‌شود و با بدن نرم و حساس آن تماس پیدا می‌کند، باعث تحریک و خارش بدن نرم‌تن می‌شود. جانور برای تسکین خود لایه‌هایی مرکب از ماده آلی شاخی کونچیولین و بلورهای کلسیت یا آراگونیت را به دور جسم خارجی ترشح می‌کند. این لایه‌های هم‌مرکز به تدریج به مروارید تبدیل می‌شوند. جنس مروارید با جنس دیواره درون صدف یکسان است.
اندازه معمول و رایج مروارید اغلب بین ۷ تا ۹.۵ میلی‌متر است که به عنوان محبوب‌ترین سایز این سنگ قیمتی در نظر گرفته می‌شود. هر اندازه که مروارید درشت‌تر و گرد‌تر باشد، کیفیت، دوام، ارزش و قیمت آن نیز بیشتر خواهد بود. البته درخشش آن هم در ارزشش بی‌تأثیر نیست. مرواریدهایی که سطح نرم، تمیز و یکدست دارند ارزش و بهای بالاتری نیز دارند.
توجه داشته باشید که اندازه‌های مروارید، بسته به اینکه در چه محیطی تولید شده باشند، با هم فرق دارد. مثلا اندازه رایج و محبوب مروارید پرورشی آکویای ژاپنی بین ۷ تا ۷.۵ میلی‌متر است. در حالیکه اندازه معمول مروارید آب‌های آزاد تا ۸ میلی‌متر هم می‌تواند بزرگی داشته باشد.
- نکته ۱: با اینکه سنگ مروارید خیلی درشت نیست اما در سال ۱۹۳۴ میلادی، مرواریدی ۳۴ کیلوگرمی با حدود ۶۷ سانتیمتر طول و بیش از ۳۰ سانتیمتر عرض پیدا شد که بزرگترین مروارید جهان محسوب می‌شود. تا پیش از آن، «الله» بزرگترین مروارید جهان بود و حدودا ۶.۴ کیلوگرم وزن داشت.
- نکته۲: مروارید طبیعی و اصل همیشه دارای رنگ روشن است و تیره و مات نیست. نگهداری از مروارید اصول خاصی دارد. چون مروارید، بسیار نرم و شکننده است و حرارت زیاد، کرم‌ها و لوسیون‌ها، عطر‌ها یا اسپری‌های مو که حاوی الکل هستند می‌توانند موجب از بین رفتن یکپارچگی و شفافیت سطح آن شوند.
آشنایی با انواع مروارید
مروارید دو نوع کلی مروارید طبیعی و مروارید پرورشی دارد. از نام هر دو می‌توان حدس زد که تفاوتشان چیست. مروارید طبیعی در بدن صدف مروارید، در طول‌ها سال‌ها به صورت طبیعی و بدون دخالت انسان ساخته می‌شود. اما مروارید پرورشی، محصول دست بشر است. اغلب هم در ساخت زیورآلات از مرواریدهای پرورشی استفاده می‌شود.
جالب است بدانید که خلیج فارس، به دلیل داشتن مرواریدهای طبیعی بسیار مشهور است. به‌طوری‌که به آن بهشت مروارید هم لقب داده‌اند. بیش از ۲ هزار سال است که مروارید در حوزه خلیج فارس و محدوده‌ی کشورهای کویت و بحرین تا جزایر کیش و هرمز ایران صید می‌شود. بیشترین تجمع این نرم‌تنان در حوالی کشور بحرین است.
معرفی انواع مروارید طبیعی و کمیاب
مروارید صدف حلزونی (Conch): یکی از نایاب‌ترین مرواریدهای جهان
مرواریدهای حلزونی جزو مرواریدهای غیر صدفی کمیاب هستند که قابلیت پرورش ندارند. در هر هزار حلزون ملکه فقط یکی در صدف خود مروارید حلزونی تولید می‌کند. به همین خاطر، مرواریدهای حلزونی، مخصوصا نمونه‌های صورتی کمرنگ آن بسیار ارزشمند هستند و با قیمت‌های بالا خریدوفروش می‌شوند.
مروارید ملو ملو: یکی از نایاب‌ترین مرواریدهای طبیعی جهان
مرواریدهای ملو ملو هم توسط صدف‌هایی به وجود می‌آیند که در آب‌های جنوب شرقی آسیا زندگی می‌کنند. این مرواریدها اغلب دارای رنگی بین زرد کمرنگ و قهوه‌ای تیره هستند و نارنجی، محبوب‌ترین رنگ آن‌هاست. مرواریدهای ملو ملو بسیار کمیاب هستند و تاکنون تمامی تلاش‌هایی که برای پرورش آنها انجام شده با شکست مواجه شده است. به همین دلیل فقط به شکل طبیعی موجود هستند.
مروارید باروک (Baroque)
مرواریدهایی که شکل نامنظم و غیرکروی دارند را به نام باروک می‌شناسند. یعنی اگر مروارید گرد نباشد به آن باروک می‌گویند. این اشکال ممکن است تخم‌مرغی، ناصاف یا با انحرافات جزئی باشد. اغلب مرواریدهای باروک در آب شیرین شکل می‌گیرند. البته ممکن است در آب شور هم مرواریدهایی شکل بگیرند که گرد نیستند. اما بیشتر مدل‌های غیر گرد در آب‌های شیرین ساخته می‌شوند.
در میان همه شکل‌های مروارید باروک، نمونه اشکی آن از همه بیشتر محبوبیت دارد. یک مروارید باروک ممکن است ۳۰ تا ۴۰ میلی‌متر قطر داشته باشد. از دیگر اشکال مروارید باروک می‌توان به مدل‌های صلیبی، سیب‌زمینی، دوقلو، سکه‌ای و برنجی اشاره کرد. به طور مثال، مدل سکه‌ای به صورت تخت و سکه‌ای است و نور را به خوبی بازتاب می‌دهد و درخشندگی خاصی هم دارد. مروارید سیب‌زمینی شبیه مدل‌های گرد است اما اندازه بسیار کوچکی دارد. مدل برنجی هم از نامش پیداست که شبیه دانه برنج است.
آشنایی با روش کشت و تولید مروارید پرورشی
گفتیم که مروارید پرورشی با کمک و دخالت انسان تولید می‌شود. اما به این صورت نیست که دانه‌های مروارید را خود انسان بسازد. بلکه صدف مرواریدساز توسط انسان دستخوش تغییراتی می‌شود تا در مدت زمان کوتاه‌تری مروارید تولید کند.
به این‌صورت‌که انسان، صدف‌های مخصوص این امر را پرورش می‌دهد. سپس متخصص پرورش مروارید، یک یا چندین تکه از صدف یا قطعه‌ای از گوشت سایر نرم‌تنان را درون هر صدف قرار می‌دهد. از آنجا که این قطعه‌ها اضافه هستند، صدف نرم‌تن احساس خطر می‌کند و برای محافظت از خود، مواد آلی ترشح می‌کند تا اطراف جسم خارجی را بپوشاند. نتیجه‌ی این امر، شکل‌گیری مروارید است.
این فرایند معمولا حدود ۱۸ ماه طول می‌کشد. اما گاهی ممکن است بعد از هسته‌گذاری حتی تا ۳ سال هم طول بکشد.
دلیل ارزان‌تر بودن مدل‌های پرورشی این است که در مدت زمان کوتاه‌تری نسبت به مدل‌های طبیعی ساخته می‌شوند. این در حالیست که در سال‌های اخیر به دلیل آلودگی آب اقیانوس‌ها و صید بیش از حد صدف‌ها، مروارید طبیعی بسیار کمیاب شده و در نتیجه بسیار گران‌بها هستند.
تفاوت مروارید طبیعی و مروارید پرورشی
حتما متوجه شده‌اید که تنها تفاوت مروارید طبیعی و پرورشی در این است که در نمونه‌های پرورشی، انسان از روی عمد، جسم خارجی وارد بدن صدف می‌کند تا مروارید تولید کند. اما در روند طبیعی این امر بدون دخالت انسان صورت می‌گیرد.
البته لازم است اشاره کنیم که قطعه‌هایی که توسط انسان در دل صدف گذاشته می‌شوند تا به مروارید تبدیل شوند از نظر وزن و اندازه متفاوت است. یعنی علاوه بر دخالت انسانی، یکی دیگر از تفاوت‌های اصلی مروارید طبیعی و پرورشی، وزن و اندازه‌ی هسته وارده است. اما خواص درمانی مروارید پرورشی با مروارید طبیعی فرقی ندارد.
معرفی انواع مروارید پرورشی در جهان
به صورت کلی چهار نوع مروارید پرورشی در جهان وجود دارد:
مروارید ژاپنی آکویا
مروارید پرورشی آکویا یکی از مشهورترین انواع مرواریدهای آب شور است. این نوع مروارید که بسیار شفاف، سفید و کاملا گرد است معمولا در بازارهای غربی و آمریکا بسیار مورد توجه قرار دارد. اگر مرواریدی می‌خواهید که خاص و تک باشد و قصد دارید فقط برای موقعیت‌های ویژه استفاده کنید، حتما سراغ مروارید آکویا بروید. البته این مروارید بالای ۳۵۰ دلار قیمت دارد. کشورهای ژاپن و چین از تولید کنندگان عمده این نوع از مرواریدها هستند.
مرواریدهای پرورشی با آب شیرین
این دسته از مرواریدهای پرورشی در میان طراحان زیورآلات مرواریدی بسیار محبوبیت دارند. دلیلش هم تنوع چشمگیر این مرواریدها از نظر اندازه، شکل و رنگ است. همچنین، مرواریدهای پرورشی آب‌های شیرین در بسیاری از نقاط مختلف جهان با قیمت‌های ارزان و مقرون‌به‌صرفه تولید و عرضه می‌شوند. این نوع مرواریدها را معمولا در دریاچه‌ها و استخرهای آب شیرین کشت می‌کنند.
مروارید تاهیتی از جزایر پلی‌نزی فرانسه
این نوع مروارید به عنوان مروارید سیاه نیز شناخته می‌شود. البته مرواریدهای تاهیتی طیف گسترده‌ای از رنگ‌ها مثل خاکستری، سیاه یا قهوه‌ای را نیز شامل می‌شوند. یعنی در وقع دارای رنگ‌های رنگین‌کمانی است. اگر سنگ‌های قیمتی لوکس با ظاهر فوق‌العاده را می‌پسندید و و به دنبال جواهری متفاوت و بسیار خاص هستید، مروارید تاهیتی بهترین گزینه است. این مروارید بالای ۲۰۰ دلار قیمت دارد.
مروارید طلایی دریای جنوب (Golden South Sea)
مروارید دریای جنوب، در بین تمامی انواع مرواریدها بزرگ‌تر و با ارزش‌تر است. این نوع مروارید در صدف ماکسیما (صدف آب‌های شور) پرورش می‌یابد و بومی آب‌های گرم شمال استرالیا، اندونزی، فیلیپین و برمه است.
قطر مرواریدهای آب‌های جنوب بین ۸ تا ۲۰ میلی‌متر است. این مرواریدها به این خاطر که در آب گرم و در زمان طولانی تولید می‌شوند، پوسته نازک‌تری دارند و درخشش آنها مات و اطلسی رنگ است.
بسته به نوع صدف، مرواریدهای کشت شده می‌توانند رنگ‌های مختلفی همچون سفید، زرد، کرم، نقره‌ای یا طلایی داشته باشند. دوره‌ی رشد این دسته از مرواریدهای پرورشی طولانی است و به همین سبب اندازه‌ی آنها به طور معمول بزرگ است.
استانداردهای تعیین کیفیت مروارید
در ادامه فاکتورهای درجه‌بندی مروارید را نوشته‌ایم:
- درخشش: درخشندگی مروارید آن را به یک سنگ ارزشمند تبدیل می‌کند. منظور از درخشش، روش بازتاب نور از سطح مروارید است. هر چه این بازتاب بیشتر باشد، درخشش سنگ هم بیشتر خواهد بود و در نتیجه قیمت بالاتری خواهد داشت.
- کیفیت سطح: مرواریدهایی که سطح نرم، تمیز و یکدست دارند، ارزش و بهای بالاتری نیز دارند.
- تقارن از نظر ظاهری: مرواریدی که واقعا گرد باشد تقریبا نایاب است و به همین خاطر از همه مدل‌های مروارید گران‌قیمت‌تر خواهد بود. شکل‌های متقارن شبه باروک همچون اشکی و بیضی پس از گرد از ارزش بیشتری برخوردار هستند. پس از این موارد و در پایین‌ترین درجه ارزشمندی، مدل‌های باروک دایره‌ای و باروک بی‌شکل و نامتقارن قرار دارند.
- رنگ: مروارید در همه‌ی رنگ‌های رنگین‌کمان موجود است. هر چه رنگ طبیعی‌تر، خلوص آن بیشتر و هر چه از عمق پایین‌تری به دست آمده باشد، ارزشمندتر خواهد بود.
- اندازه: مروارید متقارن و گرد بسیار نایاب است و سال‌ها طول می‌کشد تا چنین سنگی در دل صدف شکل بگیرد. بنابراین هر چه سایز بزرگ‌تر باشد، قیمت سنگ بالاتر خواهد بود.
- محل صید: مرواریدهای آب‌های آزاد کمترین ارزش را دارند. بعد از آن مدل‌های آکویا (قیمت متوسط)، تاهیتی سیاه (متوسط رو به بالا) و دریای جنوب (بالا) هستند. طبیعی یا آزمایشگاهی بودن مروارید نیز در قیمت آن مؤثر است.
نحوه قیمت‌گذاری مروارید
مرواریدهای موجود در بازار اعم از طبیعی یا پرورشی بر اساس فاکتور‌هایی که در ادامه گفته‌ایم، قیمت گذاری می‌شوند:
– اندازه: هرچه اندازه مروارید بزرگ‌تر باشد، قیمت بالاتری خواهد داشت.
– شکل: مرواریدی که کاملا گرد باشد، قیمت بالاتری دارد.
– رنگ: مرواریدها رنگ‌های متنوعی دارند. چون توسط صدف‌های متفاوت و در مکان‌های مختلفی ایجاد می‌شوند. اما مثلا نمونه‌های نارنجی و صورتی مروارید طبیعی از همه گران‌تر هستند؛ زیرا کم‌یابند.
– درخشش و جلا: جلای هر مروارید وابسته به ضخامت Nacre و کیفیت آن سنجیده می‌شود. هر چه جلا مروارید بیشتر باشد، به مراتب قیمت بالاتری هم خواهد داشت.
– کیفیت سطحی مروارید: وجود هر گونه نقص و مشکلی روی سطح مروارید، سبب کاهش کیفیت و نزول قیمت آن می‌شود.
– کیفیت و ضخامت Nacre: ناحیه Nacre در مروارید هر چه کیفیت و ضخامت بیشتری داشته باشد، جلا، زیبایی، کیفیت و همچنین استحکام آن نیز بیشتر می‌شود. در نتیجه قیمتش گران‌تر خواهد بود.
نکته: ماده مترشحه از صدف مروارید را Nacre می‌نامند. ترکیب شیمیایی ناکر، کربنات کلسیم و ماده آلی به نام کونچیولین است. این همان ماده‌ای است که دور جسم خارجی را می‌گیرد و مروارید را شکل می‌دهد.
مروارید مصنوعی
مرواریدهای مصنوعی ساخته دست انسان هستند و صدف‌ها در تولید آنها دخالتی ندارند. جنس این مرواریدها اغلب شیشه است که با یک لایه درخشان پوشانده شده است. عموما به مروارید مصنوعی، فلس ماهی هم می‌گویند. چون در واقع شیشه‌ای است که با ماده فلسی (نوعی ماهی) پوشانده می‌شود.
مروارید مصنوعی هم درخشندگی خوبی دارد؛ اما نسبت به انواع طبیعی کمتر است و قیمتی به مراتب ارزان‌تر دارند. مرواریدهای مصنوعی همیشه دارای ظاهری صیقلی و منظم هستند.
۷ روش برای تشخیص مروارید اصل از بدل
به غیر مروارید اصل و مروارید پرورشی، مروارید مصنوعی هم در بازار زیاد است. زیورآلات مروارید که با قیمت‌های ارزان در همه جا مشاهده می‌شوند، مرواریدهای مصنوعی هستند. برای اینکه بتوانید به درستی مروارید اصل و تقلبی را از هم تشخیص دهید، ما در ادامه ۷ روش را برایتان توضیح داده‌ایم:
۱. شکل ظاهری دانه‌های مروارید: مرواریدهای طبیعی دارای رنگ، شکل، اندازه و درخشندگی متفاوت از هم هستند؛ زیرا در طبیعت و بدون دخالت انسان تولید شده‌اند. پس اگر یک گردنبند یا دستبند مروارید با دانه‌های یکدست و یک‌شکل دیدید، شک نکنید که مصنوعی است. همچنین توجه داشته باشید که مدل‌های بدلی که از شیشه مومی ساخته شده‌اند، تقریبا نصف وزن مروارید واقعی را دارند.
۲. گرد بودن دانه‌های مروارید: اگر زیورآلات موردنظرتان دارای مرواریدهای گرد و یکدست بود، مطمئن باشید که مصنوعی است. چرا؟ چون مروارید طبیعی و اصل که کاملا یکدست و گرد باشد بسیار کمیاب است و با قیمت‌های بالا خریدوفروش می‌شود.
۳. دمای سنگ مروارید: مروارید طبیعی حتی در هوای گرم هم حسی از سرما به پوست انسان می‌دهد. اما اگر مروارید مصنوعی باشد، وقتی لمسش می‌کنید، گرم است.
۴. ایجاد خراش روی مروارید: یکی از روش‌های تشخیص مروارید اصل از بدل، گاز زدن با دندان یا خراشیدن سطح آن با ناخن است. مروارید طبیعی در زیر دندان زمخت و سخت احساس می‌شود. وقتی که با ناخن آن را می‌تراشید هم پودر مروارید را مشاهده خواهید کرد. این در حالیست که مروارید مصنوعی هیچ کدام از این ویژگی‌ها را ندارد.
۵. صدای مروارید اصل: شما اگر یک رشته مروارید اصل را تکان دهید، صدای لطیفی خواهید شنید. در حالی که مرواریدهای بدلی صدایی زیر، تو خالی و کم طنین از خود ساطع می‌کنند.
۶. تست ذره‌بینی: می‌توانید از ذره‌بین برای تشخیص مروارید اصل استفاده کنید. سطح مروارید اصل (شامل مرواریدهای طبیعی و مرواریدهای پرورشی)، ناهموار و دانه‌دار است. اما سطح مروارید مصنوعی صاف و تخم‌مرغی است.
۷. خراش با چاقو: بهتر است این کار را فقط افراد متخصص انجام دهند. آنها با یک چاقو بر سطح مروارید خراشی افقی ایجاد می‌کنند. اگر مروارید واقعی باشد فقط کمی پودر از آن به زمین می‌ریزد. اما اگر مصنوعی یا روکش باشد، این برش موجب ور آمدن لایه رویی آن می‌شود.
سخن پایانی
فروشگاه آنلاین طلای دست‌ساز پرسته، محصولات بسیار متنوعی از ترکیب طلا و مروارید دارد. از جمله می‌توان به گردنبند، دستبند طلا، گوشواره، آویز طلا و غیره اشاره کرد. تمامی این مصنوعات، با طلای ۱۸ عیار ساخته می‌شوند و تنوع قیمت آنها نیز بسیار زیاد است. زنانه، مردانه و بچگانه نیز دارند که می‌توانید بر اساس سلیقه و نیاز خود هر طلایی که دوست دارید، سفارش دهید.
برای اینکه با روش‌های سفارش آنلاین طلا و پرداخت هزینه آشنا شوید، می‌توانید به صفحه نحوه سفارش و پرداخت این وب‌سایت مراجعه کنید. اگر در مورد تعویض یا پس دادن طلای خریداری شده سوالی دارید، می‌توانید به صفحه تعویض و بازگشت کالا مراجعه کنید. اگر پاسخ سوال شما در آنجا نبود، از طریق صفحه تماس با ما از گروه پشتیبانی گالری پرسته کمک بگیرید.
